Treść głównego artykułu

Abstrakt

Celem artykułu jest ukazanie miejsca jakie w polskich standardach kształcenia nauczycieli zajmuje kształcenie w zakresie innowacyjności oraz uchwycenia zmian dokonujących się w ciągu ostatnich 16 lat w tej dziedzinie. W ramach jakościowej analizy treści porównano pod tym względem cztery rozporządzenia ministerialne zawierające owe standardy (pochodzące z 2003, 2004, 2012 oraz 2019 roku). Z analiz wynika, że w poprzednich rozporządzeniach innowacyjność odnosiła się do ogółu działań podejmowanych przez nauczyciela, natomiast w standardach z 2019 r. została ona ograniczona do kwestii dydaktycznych. Skłania to do wniosku, że rolą innowacyjności w najnowszych standardach kształcenia nauczycieli jest zapewnienie wąsko pojmowanej efektywności dydaktycznej, a więc jest ona tylko środkiem do osiągania konkretnego celu, a nie czynnikiem ogólnie rozumianej zmiany w edukacji.

Słowa kluczowe

innovation educational standards teacher education innowacyjność standardy kształcenia kształcenie nauczycieli

Szczegóły artykułu

Biogram autora

Bartosz Atroszko - Uniwersytet Gdański. Wydział Nauk Społecznych

Doktorant Uniwersytetu Gdańskiego
Jak cytować
Atroszko, B. (2020). Miejsce innowacyjności w standardach kształcenia nauczycieli. Forum Oświatowe, 32(1(63), 113–126. https://doi.org/10.34862/fo.2020.1.7

Referencje

  1. Bowers, J., & Khorakian, A. (2014). Integrating risk management in the innovation project. European Journal of Innovation Management, 17(1), 25–40. https://doi.org/10.1108/EJIM-01-2013-0010
  2. Brewer, D. J., & Tierney, W. G. (2011). Barriers to innovation in U.S. higher education. In B. Wildavsky, A. P. Kelly, K. Carey (Eds.), Reinventing higher education: The promise of innovation (s. 11–40). Cambridge: Harvard Education Press.
  3. Brown, L. (2010). Balancing risk and innovation to improve social work practice. British Journal of Social Work, 40(4), 1211–1228. https://doi.org/10.1093/bjsw/bcq013.
  4. Czerepaniak-Walczak, M. (2013). Autonomia w kolorze sepii w inkrustowanej ramie KRK. O procedurach i treściach zmiany w edukacji akademickiej. In M. Czerepaniak-Walczak, (Red.), Fabryki dyplomów czy universitas? O „nadwiślańskiej” wersji przemian w edukacji akademickiej (s. 29–56). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  5. Czerepaniak-Walczak, M. (2012). Ile techne, ile praxis? W poszukiwaniu koncepcji praktyki jako elementu kształcenia nauczycielskiego profesjonalizmu. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 3(59), 7–22. Pobrano z: https://kwartalniktce.edu.pl/ojs/index.php/tce/article/view/210.
  6. Denek, K. (2011–2012). Teoretyczne i aplikacyjne aspekty jakości kształcenia akademickiego. Neodidagmata, 33/34, 49–64.
  7. Grzanka, D. I., Bartkowiak, G., Dębowski, H., Erkol, A., Fazlagić, J., Kaczmarek, M., Skikiewicz, R., Wojciechowski, T., Zorde, O., Owczarzak, R., Elantowska, J., Ellegaard, C. E., Kanert, M., Meltvik, S., Musiał, K., Romanow, B., Ervik, M. R., Rybarczyk, M., Shelest-Szumilas, O.,… & Waligóra, A. (2018). Szkoła dla innowatora. Kształtowanie kompetencji proinnowacyjnych. Raport opracowany na zlecenie Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii. Kalisz: Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli. Pobrano z: https://www.gov.pl/attachment/edd23c3b-ccab-405a-835b-5fad096cc4d3.
  8. Fornalik, I. (2014). Pedagog specjalny w roli edukatora seksualnego. Między niepewnością a poczuciem powinności. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, (16), 53–73.
  9. Giza, T. (1998). Pedagogika twórczości w pracy nauczycielskiej. Kielce: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego.
  10. Gołębniak, B. D., & Zamorska, B. (2014). Nowy profesjonalizm nauczycieli. Podejścia – praktyka – przestrzeń rozwoju. Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa.
  11. Hsieh, H. F., & Shannon, S. E. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative Health Research, 15(9), 1277–1288. https://doi.org/10.1177%2F1049732305276687.
  12. Janiszewska-Nieścioruk, Z., & Sadowska, S. (2016). Problemy związane z probolońskim kształceniem pedagogów i nauczycieli w Polsce. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, (23), 13–31.
  13. Keizer, J. A., & Halman, J. I. (2007). Diagnosing risk in radical innovation projects. Research-Technology Management, 50(5), 30–36. https://doi.org/10.1080/08956308.2007.11657459.
  14. Kędzierska, B., & Potyrała, K. (2015). Kształcenie i doskonalenie nauczycieli w globalizującym się społeczeństwie. Rocznik Lubuski, 41(2), 117–130.
  15. Klus-Stańska, D. (2018). Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  16. Kompetencje kluczowe w uczeniu się przez całe życie – Europejskie ramy odniesienia (2006). W: Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2006/962/WE). Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z dnia 30 grudnia 2006 r. Pobrano z: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=-CELEX:32006H0962&from=EN.
  17. Nęcka, E. (1999). Proces twórczy i jego ograniczenia. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  18. Nęcka, E. (1994). TRoP… Twórcze rozwiązywanie problemów. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  19. Niemierko, B. (1999). Pomiar wyników kształcenia. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
  20. Nowak-Dziemianowicz, M. (2008). „Wielki Przegrany Współczesności”. Polski nauczyciel jako podmiot i przedmiot kształcenia. In P. Rudnicki, B. Kutrowska & M. Nowak-Dziemianowicz (red.), Nauczyciel: misja czy zawód? Społeczne i profesjonalne aspekty roli (s. 129–162). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
  21. Peräkylä, A. (2009). Analiza rozmów i tekstów. In N. K. Denzin, Y. S. Lincoln (Eds.), Metody badań jakościowych. Tom 2 (s. 325–349). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  22. Pietrasiński, Z. (1971). Ogólne i psychologiczne zagadnienia innowacji. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  23. Przyborowska, B. (2013). Pedagogika innowacyjności. Między teorią a praktyką. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
  24. Schulz, R. (1980). Procesy zmian i odnowy w oświacie. Wstęp do teorii innowacji. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  25. Sysło, M. M. (2014). Myślenie komputacyjne. Nowe spojrzenie na kompetencje informatyczne. In Informatyka w Edukacji, XI (s. 15–32). Pobrane 08.092019, z: http://files.programowanie-kodowanie.webnode.com/200000006-1a5371b4fe/My%C5%9Blenie_Komputacyjne_IwE2014_MMSyslo.pdf.
  26. Szyling, G. (2016). Koncepcja walidacji efektów uczenia się. Obszary pedagogicznych redukcji i ich (nie) zamierzonych skutków. Rocznik Andragogiczny, (23), 169–189.
  27. Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce [tekst ujednolicony]. Dz. U. 2018 poz. 1668. Pobrane 14.09.2019 z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180001668.
  28. Dokumenty poddawane analizie:
  29. Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela [tekst ogłoszony]. Dz. U. 2019 poz. 1450. Pobrane 14.09.2019 z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190001450
  30. Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela [tekst ogłoszony]. Dz. U. 2012 poz. 131. Pobrane 14.09.2019 z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20120000131
  31. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli [tekst ogłoszony]. Dz. U. 2004 nr 207 poz. 2110. Pobrane 14.09.2019 z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20042072110
  32. Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 września 2003 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli [tekst ogłoszony]. Dz. U. 2003 nr 170 poz. 1655. Pobrane 14.09.2019 z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20031701655