Treść głównego artykułu

Abstrakt

Celem artykułu jest dokonanie analizy treści podstawy programowej dla liceum i technikum ramą interpretacyjną czyniąc dwie rozpowszechnione w zachodnim dyskursie naukowym koncepcje pedagogizacji. W ramach pierwszej szkołę czyni się odpowiedzialną za rozwiązywanie problemów społecznych. Idea drugiej wyraża się w formułowanym wobec szkoły postulacie dotyczącym przygotowania uczniów do funkcjonowania w społeczeństwie uczącym się. Tekst oparty jest na literaturze z obszaru nauk społecznych oraz badaniach realizowanych z zastosowaniem metody autotelicznego studium indywidualnych przypadków oraz techniki analizy treści.


Artykuł składa się z trzech części uzupełnionych o wstęp i zakończenie. W pierwszej omówiono koncepcje pedagogizacjii, w kolejnej przedstawiono metodykę badań, trzecią poświęcono analizie ich wyników.


Prowadzone analizy wskazują, że konteksty pedagogizacyjne są obecne w podstawie programowej, jednakże uwzględniane są w niej w zróżnicowanym zakresie.

Słowa kluczowe

pedagogization educationalization core currriculum high school secondary technical school Polish education system pedagogizacja podstawa programowa liceum technikum polski system edukacji

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Zawadzka, E. (2020). Konteksty pedagogizacyjne w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla czteroletniego liceum i pięcioletniego technikum. Forum Oświatowe, 32(1(63), 127–146. https://doi.org/10.34862/fo.2020.1.8

Referencje

  1. Axford, B., & Seddon, T. (2006). Lifelong learning in a market economy: Education, training, and the citizen-consumer. Australian Journal of Education, 50(2), 167–184. https://doi.org/10.1177/000494410605000206
  2. Bauman, Z. (2006). Płynna nowoczesność. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
  3. Beck, U. (2002). Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  4. Bernstein, B. (2010). From pedagogies to knowledges. In A. Morais, I. Neves, B. Davies, & H. Daniels (Eds.), Towards a sociology of pedagogy: The contribution of Basil Bernstein to research (s. 363–368). Nowy Jork: Peter Lang.
  5. Bourdieu, P., & Passeron, J. C. (2006). Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania (wyd. 2). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  6. Brass, J. (2016). English teaching and educationalisation of social problems in the United States, 1894–1918. Pedagogica Historica, 52(3), 221–235. https://doi.org/10.1080/00309230.2016.1151056
  7. Bridges, D. (2008). Educationalization: On the appropriateness of asking educational institutions to solve social and economic problems. Education Theory, 58(4), 461–474. https://doi.org/10.1111/j.1741-5446.2008.00300.x
  8. Cudowska, A. (2018). Kultura szkoły stymulująca kształtowanie wspólnoty uczącej się. Kultura i Edukacja, 3(121), 129–141. https://doi.org/10.15804/kie.2018.03.08
  9. Czyżewski, M. (2013). W kręgu społecznej pedagogii. Societas/ Communitas, 2(16), 43–73.
  10. Depaepe, M., Herman, F., Suromont, M., Van Gorp, A., & Simon, F. (2008). About pedagogization: From the perspective of the history of education. In P. Smeyers, & M. Depaepe (Eds.), Educational research: The educationalization of social problems (13–30). (Educational Research, 3). https://doi.org/10.1007/978-1-4020-9724-9_2
  11. Depaepe, M., & Smeyers, P. (2008). Educationalization as an ongoing modernization process. Educational Theory, 58(4), 379–389. https://doi.org/https://doi.org/10.1111/j.1741-5446.2008.00295.x.
  12. Drucker, P. F. (1999). Społeczeństwo pokapitalistyczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  13. Fendler, L. (2008). New and improved educationalising: Faster, more powerful and longer lasting. Ethics and Education, 3(1), 15–26. https://doi.org/10.1080/17449640802018701
  14. Ferkany, M., & Whyte, K. P. (2011). Environmental education, wicked problems, and virtue. Philosophy of Education Yearbook, 331–339.
  15. Gajda, J. (2009). Antropologia kulturowa. Wprowadzenie do wiedzy o kulturze (wyd. 2). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  16. Gewirtz, S. (2008). Give us a break! A sceptical review of contemporary discourses of lifelong learning. European Educational Research Journal, 7(4), 414–424. https://doi.org/10.2304%2Feerj.2008.7.4.414
  17. Gęsicki, J. (2011). Szkoła a zmiany społeczności lokalnych. In K. Ferenc, K. Błaszczyk, & I. Rudek (Red.), Przestrzeń edukacyjna – dylematy, doświadczenia i oczekiwania społeczne. Obszary pracy współczesnej szkoły (s. 81–87). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  18. Hooge, E. H., Honingh, M. E., & Langelaan, B. N. (2011). The teaching profession against the background of educationalisation: An exploratory study. European Journal of Teacher Education, 34(3), 297–315. https://doi.org/10.1080/02619768.2011.584865
  19. Ingarden R. (1987). Książeczka o człowieku (wyd. 4). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
  20. Jankowski, D. (2001). Szkoła, środowisko, współdziałanie. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
  21. Kawula, S. (1997). Pedagogizacja rodziców. W: W. Pomykało (red.), Encyklopedia pedagogiczna (s. 581–585). Warszawa: Fundacja Innowacja.
  22. Klus-Stańska, D. (2012). Wiedza, które zniewala – transmisyjne tradycje w szkolnej edukacji. Forum Oświatowe, 1(46), 21–40. Pobrano 05.07.2020 z: https://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/113
  23. Klus-Stańska, D. (2019). Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  24. Konarzewski, K. (2012). Oświata polska po roku 1989. In K. Konarzewski (Red.), Sztuka nauczania: [T. 2]. Szkoła (wyd. 7). (s. 91–104). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  25. Kopińska, V., & Solarczyk-Szwec, H. (2017). Dokumenty polityczno-oświatowe jako źródło społecznie konstruowanej wiedzy o kompetencjach społecznych i obywatelskich w edukacji szkolnej. In V. Kopińska, & H. Solarczyk-Szwec, Kompetencje społeczne i obywatelskie w podstawach programowych kształcenia ogólnego (s. 65–87). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
  26. Labaree, D. F. (2008). The winning ways of a losing strategy: Educationalizing social problems in the United States. Educational Theory, 58(4), 447–460. https://doi.org/10.1111/j.1741-5446.2008.00299.x
  27. Lambeir, B., & Ramaekers, S. (2008). Humanizing education and the educationalization of health. Educational Theory, 58(4), 435–446. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1741-5446.2008.00298.x
  28. Lipman, P. (2013). Badania uczestniczące z rodzicami i lokalnymi społecznościami: przeciw rasizmowi i prywatyzowaniu edukacji. Forum Oświatowe, 3(50), 127–136.
  29. Pobrano 05.07.2020 z:https://www.forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/90/85
  30. Łobocki, M. (2000). Metody i techniki badań pedagogicznych. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  31. Łobocki, M. (2006). Teoria wychowania w zarysie (wyd. 3). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  32. Łukaszewicz, R. (2011). O wielości rozumienia edukacji i wyższości pytań nad odpowiedziami. Przegląd Pedagogiczny, (1), 11–17.
  33. Majerek, B. (2016). Szkoła w kontekście zjawiska niepewności. In M. J. Szymański, B. Walasek-Jarosz, & Z. Zbróg (Red.), Zrozumieć szkołę. Konteksty zmian (s. 267–278). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej. Pobrano: http://www.aps.edu.pl/media/2081111/zrozumiec_szkole_e-book.pdf
  34. Marynowicz-Hetka, E. (2013). Pedagogizacja życia społecznego w optyce społecznopedagogicznej. Societas/Communitas, (16(2)), 75–96.
  35. Milbrandt, M. K. (2002). Addressing contemporary social issues in art education: A survey of public school art educators in Georgia. Studies in Art Education. A Journal of Issues and Research, 43(2), 141–157. https://doi.org/10.2307/1321001
  36. Mikiewicz, P. (2016). Socjologia edukacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  37. Milerski, B., & Karwowski, M. (2016). Racjonalność procesu kształcenia: T. 2. Teoria i badanie. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  38. Nowak-Dziamianowicz, M. (2013). Narracyjne możliwości pedagogiki a kryzys kultury i wychowania. Forum Oświatowe, 3(50), 35–60. Pobrano: 05.07.2020 z: https://www.forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/151/80
  39. Nowosad, I., & Kopaczyńska, I. (2016). Funkcje szkoły w kalejdoskopie dyskursu prasowego. In M. J. Szymański, B. Walasek-Jarosz, & Z. Zbróg (Red.), Zrozumieć szkołę. Konteksty zmian (s. 75–93). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
  40. Nuissl, E., & Przybylska, E. (2016). Lifelong learning: History and a present state of a politically-educational concept. Studia Pedagogica Ignatiana, 19(4), 33–48. https://doi.org/10.12775/SPI.2016.4.002
  41. Ostrowicka, H. (2014). Pedagogization of „problems with youth” in media discourse – post-foucaldian perspective. Media & Mass Communication, 3, 126–135. Pobrano 05.04. 2020 z: https://www.scientific-publications.net/get/1000005/1408969924637236.pdf
  42. Ostrowicka, H. (2015). O badaniach „pedagogizacji życia społecznego” kilka słów z poznawczej perspektywy pedagogiki ogólnej. Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne, 1(1), 166–177. https://doi.org/10.5604/17339758.1173570
  43. Skreczko, A. (2001). Pedagogizacja rodziców w zakresie wychowania prorodzinnego. Studia nad Rodziną, 5/1(8), 175–182.
  44. Starego, K. (2017). Dyskurs edukacyjny oraz problem dyskursywnego konstruowania tożsamości i wiedzy z perspektywy krytycznej i krytycznie zorientowanej analizy dyskursu. Kultura – Społeczeństwo – Edukacja, 2(12), 285–311. https://doi.org/10.14746/kse.2017.12.14
  45. Szkudlarek, T. (2003). Pedagogika krytyczna. In Z. Kwieciński, & B. Śliwerski (Red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki (T. 1) (s. 363–377). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  46. Śliwerski, B. (2003). Edukacja. In T. Pilch (Red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (T. 1) (s. 905–906). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
  47. Śliwerski, B. (2019). Różne wymiary teorii kształcenia oraz ich polityczne i naukowe uwarunkowana. In K. Maliszewski, D. Stępkowski, & B. Śliwerski, Istota, sens i uwarunkowana (wy)kształcenia (s. 113–195). Kraków. Oficyna Wydawnicza Impuls.
  48. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 roku – Prawo oświatowe. Dz. U. 2017 poz. 59. Pobrano 05.04. 2020, z: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170000059/U/D20170059Lj.pdf
  49. Wesołowska, P. (2015). Parent-children relationship as a subject of parents’ pedagogization. In H. Krause-Sikorska, & M. Klichowski (Red.), The educational and social world of a child discourses of communication, subjectivity and cyborgization (s. 280–286). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza. Pobrano 05.04. 2020 z: https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/13086/1/The%20Educational%20and%20Social%20World%20of%20a%20Child.pdf
  50. Zawadzka, E. (2019). Pedagogizacyjne oblicze edukacji. In K. Wrońska (Red.), Dobra edukacji i ich pedagogiczna eksploracja (s. 249–261). Kraków: Wydawnictwo UJ.
  51. Ziółkowski, P. (2016). Pedagogizacja rodziców. Potrzeby i uwarunkowania. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki.